لاله یازده

؛ هیچ پدیده ای به اندازهء دین اخلاق جامعه را به زوال نمی کشاند. چون دین رعایت اخلاق را به تکلیف دینی مبدل می کند و این بزرگترین ضربهء دین به اخلاق است. به عبارت دیگر؛ به جای اینکه دین در چهارچوب اخلاق باشد، اخلاق تحت تاثیر دین قرار می گیرد و اخلاق دینی را جایگزین می کند که گاهی می تواند هیچ شباهتی به اصول اخلاقی پذیرفته شده در جامعه جهانی نداشته باشد. به همین خاطر تعجبی باقی نمی ماند وقتی ‘برتراند راسل’ می گوید: “بسیاری از این باورها واعتقادات مذهبی، درست دشمن اخلاق بوده اند.”

در نتیجه می بینیم که درمحیط های مذهبی بیشتر از هر جایی، اعمال و رفتار ضد اخلاق رخ می دهد. دراخلاق دینی؛ یک شخص بخاطر خدای دینش به انسان های دیگر ارج می نهد و اگر دین بگوید کافر (کسی که به آن دین باوری ندارد، حال باورمند دین دگر یا حتی یک خداناباور) ارزش و حرمتی ندارد، فرد به راحتی برای انسان های کافر خطرساز می شود.

جامعه شناسی در نهایت هدف از این متن این است که بیان کند با وجود اینکه هر انسانی پتانسیل افراطی شدن را دارد، اما دینداران بخاطر بینش خاص شان می توانند در این افراط گری گوی سبقت را بربایند، مگر اینکه انتقاد وانعطاف را بر باورهای خود پذیرا باشند وعقل و اخلاق را مقدم بر دین و ایمان قرار بدهد. در این صورت است که توانایی این را دارند که نظرهای مخالف را امری عادی درجامعه تلقی کنند و به خود فرصت فکر کردن خارج از هر تابو و چهارچوبی را می دهند تا بتوانند یک قضاوت عقلانی داشته باشند.
تحلیل مقاله ای از فروید